Η συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος επικεντρώνεται συνήθως σε αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή, προκειμένου να βελτιωθούν τα επίπεδα λιπιδίων στο γυναικείο σώμα. Δυστυχώς το λιποίδημα είναι μια κληρονομούμενη, χρόνια και εξελικτική πάθηση, η οποία δεν μπορεί να αντιστραφεί από μόνη της και η μόνη άμυνα των γυναικών με λιποίδημα είναι η διατήρηση ενός πολύ χαμηλού σωματικού βάρους. Όταν, ωστόσο, το σωματικό βάρος αυξηθεί, λόγω αλλαγών στις διατροφικές συνήθεις, λόγω έλλειψης άθλησης, στρες ή ορμονικών αλλαγών, το λιποίδημα μπορεί να εκτροχιαστεί και να επέλθει ένας φαύλος κύκλος που είναι εξαιρετικά δύσκολος να αντιμετωπιστεί χωρίς ιατρική παρέμβαση. Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος και πριν κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, έτσι ώστε να λάβετε προσαρμοσμένες συμβουλές βάσει της ιατρικής σας κατάστασης.
Συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος: Σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση
Η σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση του λιποιδήματος αποτελείται από τους εξής τρεις πυλώνες:
- Απώλεια βάρους
- Λεμφική αποσυμφόρηση
- Αφαίρεση του λιποιδήματος
Η παραπάνω θεραπευτική στρατηγική προσαρμόζεται εξατομικευμένα στην κάθε ασθενή και κάθε βήμα να συμπληρώνει το άλλο, ώστε να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι η μείωση ή η εξάλειψη του λιποιδήματος από το σώμα. Η σειρά με την οποία διενεργείται το κάθε θεραπευτικό πρωτόκολλο στη συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος δεν είναι σταθερή και εξαρτάται από τις προσωπικές ιδιαιτερότητες. Σε γενικές γραμμές, η απώλεια βάρους πρέπει να προηγείται της λιποαναρρόφησης, ιδιαίτερα αν το ΒΜΙ είναι άνω των 35, ωστόσο ακόμα και αυτό δεν είναι απόλυτο και μπορεί η απώλεια βάρους να ακολουθήσει μετά τη λιποαναρρόφηση.
Αυξημένο βάρος σε ασθενείς με λιποίδημα
Η βαρύτητα του λιποιδήματος είναι αδιαμφισβήτητα συνυφασμένη με το συνολικό σωματικό βάρος και ουσιαστικά η απώλεια βάρους είναι ο μόνος μη επεμβατικός τρόπος να βελτιωθεί η βαρύτητα του λιποιδήματος. Να αναφέρουμε, ωστόσο, ότι το υψηλό σωματικό βάρος δεν είναι η αιτία του λιποιδήματος και επίσης, ακόμα και αν χάσει κανείς βάρος, το λιποίδημα δεν παύει να υφίσταται. Η μεγαλύτερη δυσκολία των ασθενών με λιποίδημα όσον αφορά στην απώλεια βάρους είναι ότι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: το λιποίδημα καθιστά την απώλεια βάρους εξαιρετικά δύσκολη, τα παραπάνω κιλά επιδεινώνουν το βαθμό του λιποιδήματος και ο ψυχισμός των ασθενών επιβαρύνεται πολύ από την αδυναμία απώλειας βάρους, με αποτέλεσμα να επέρχεται πολλές φορές μια ψυχική παραίτηση.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να αντιληφθούμε την επίδραση του σωματικού βάρους στο λιποίδημα. Γνωρίζουμε ότι τα λιποκύτταρα του σώματός μας πολλαπλασιάζονται με πολύ αργό ρυθμό και πρακτικά παραμένει σχετικά σταθερός ο αριθμός τους κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Όταν παίρνουμε βάρος, δεν αυξάνεται ο αριθμός των λιποκυττάρων αλλά αυξάνει το μέγεθός τους. Τα λιποκύτταρα στο λιποίδημα εμφανίζουν την ίδια αλλοίωση ως προς το μέγεθος, αλλά όχι ως προς τον αριθμό τους. Το αποτέλεσμα είναι να διογκώνονται υπέρμετρα και από ένα συγκεκριμένο όριο και μετά να χάνουν την φυσιολογική τους ιστολογική εικόνα και να συμπεριφέρονται διαφορετικά από ότι τα λιποκύτταρα φυσιολογικά. Δεδομένου, λοιπόν, ότι η αύξηση του σωματικού βάρους προκαλεί παρόμοιες αλλαγές στα κύτταρα του λίπους όπως προκαλεί και το λιποίδημα, η επιβάρυνση των ασθενών με λιποίδημα από το αυξημένο σωματικό βάρος είναι ξεκάθαρη.
Συντηρητική Θεραπεία Λιποιδήματος: Τρόποι Απώλειας Βάρους και Προκλήσεις
Το απόλυτο σωματικό βάρος δεν εκφράζει απαραίτητα το βαθμό του λιποιδήματος. Συναντάμε ασθενείς με φυσιολογικό σωματικό βάρος με λιποίδημα 2ου ή 3ου βαθμού, όπως επίσης συναντάμε υπέρβαρες ασθενείς με λιποίδημα μικρότερο του 2ου βαθμού. Ωστόσο, σε λιποίδημα 4ου βαθμού, δηλαδή σε λιπολεμφοίδημα, συνυπάρχει σχεδόν πάντα παχυσαρκία.
Επίσης, οι ασθενείς με λιποίδημα δυσκολεύονται πολύ να χάσουν κιλά. Ενδεχομένως τα παραπάνω κιλά στη ζυγαριά να οφείλονται σε κατακρατήσεις υγρών που προκαλεί το λιποίδημα, ωστόσο αυτό είναι μια απλουστευμένη εξήγηση. Στην πραγματικότητα, το λιποίδημα θεωρείται μια μεταβολική πάθηση, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, που εντοπίζεται κυρίως στο λίπος, όπου τα κύτταρα του λιπώδους ιστού απορυθμίζονται και αυξάνουν ανεξέλεγκτα. Ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί, ωστόσο υποψιαζόμαστε ότι διάφοροι ορμονικοί ή αυξητικοί παράγοντες του οργανισμού μπορεί να ευθύνονται για τις αλλαγές που βλέπουμε στο λίπος. Σε κάθε περίπτωση, η απώλεια βάρους γίνεται εξαιρετικά δύσκολη και παρά τις εξαντλητικές δίαιτες, παρατηρούμε μια ανθεκτικότητα του λιποιδήματος παρά την απώλεια βάρους. Εμπειρικά έχουμε παρατηρήσει ότι εφόσον ξεφύγει στη διάρκεια της ζωής της ασθενούς μια φορά το σωματικό βάρος, είναι σχεδόν αδύνατο να επανέλθει ξανά σε φυσιολογικά επίπεδα και ακόμα αν χαθούν κάποια κιλά, η βαρύτητα του λιποιδήματος παραμένει η ίδια. Δηλαδή το αυξημένο σωματικό βάρος φαίνεται να προκαλεί μια μη αναστρέψιμη επιδείνωση του λιποιδήματος, η οποία δυστυχώς γίνεται χρόνια.
Οι τρόποι απώλειας βάρους σε ασθενείς με λιποίδημα είναι οι εξής:
- Σωματική άθληση
- Διατροφή
- Ρύθμιση μεταβολικών νοσημάτων
- Βαριατρική χειρουργική
Σωματική Άθληση και Λιποίδημα
Η σωματική άθληση είναι εξαιρετική συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος για κάθε άτομο που επιθυμεί να χάσει κιλά και παίζει καθοριστικό ρόλο και σε ασθενείς με λιποίδημα. Για ασθενείς με σχετικά φυσιολογικό σωματικό βάρος και λιποίδημα 1ου -2ου βαθμού, η συχνή άσκηση με μορφή αερόβιας και αναερόβιας γυμναστικής βοηθάει στη διατήρηση χαμηλού σωματικού βάρους και στην αύξηση του βασικού μεταβολισμού. Για πολλές ασθενείς η τακτική άθληση αποτελεί και μια ψυχική στήριξη, καθώς είναι ένας τρόπος να διατηρηθεί το σώμα καλλίγραμμο και να μην επικρατήσει το λιποίδημα ως βασικό χαρακτηριστικό.
Το λιποίδημα στη παχυσαρκία, δηλαδή σε περιπτώσεις όπου το σωματικό βάρος είναι αυξημένο και το λιποίδημα 2ου- 3ου βαθμού, δυσκολεύει τη σωματική δραστηριότητα, διότι το λιποίδημα προκαλεί λειτουργικά προβλήματα, όπως πόνοι, βάρος στα άκρα και πρηξίματα. Ασθενείς που αρχίζουν να γίνονται ακόμα πιο υπέρβαροι αντιμετωπίζουν επιπλέον το μηχανικό πρόβλημα του λιποιδήματος στα γόνατα, καθώς η κινητικότητά στα γόνατα περιορίζεται και ακόμα και η βάδιση είναι προβληματική. Είναι πολλές φορές τελείως εξωπραγματικό να ζητάμε από ασθενείς με λιποίδημα να χάσουν βάρος με τη γυμναστική, διότι οι ασθενείς αυτοί είναι τεχνικά αδύνατο να γυμναστούν, ακόμα και με ήπιες δραστηριότητες όπως το περπάτημα.
Προτάσεις και συμβουλές για τη συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος: Αερόβιες ασκήσεις και προτεινόμενες μέθοδοι
Δεν υπάρχει κάποιο εξειδικευμένο πρόγραμμα γυμναστικής για ασθενείς με λιποίδημα, ωστόσο μπορούμε να δώσουμε κάποιες βοηθητικές πληροφορίες αναφορικά με τις προτεινόμενες ασκήσεις για την σταδιακή συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος. Δεδομένου ότι χρειάζεται αύξηση του βασικού μεταβολισμού για να μειωθεί το σωματικό βάρος, οι ασκήσεις χρειάζεται να είναι κατά βάση αερόβιες. Για να μεγιστοποιηθούν οι καύσεις κατά τη γυμναστική, είναι προτιμότερο να παρακολουθούμε τον καρδιακό ρυθμό και να διατηρείται μεταξύ 110-140 παλμών/λεπτό. Το περπάτημα, για παράδειγμα, είναι πολύ καλό για την υγεία, αλλά δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικό όπως η γρήγορη βάδιση και το τρέξιμο. Ασθενείς με λιποίδημα, ωστόσο, δυσκολεύονται να περπατήσουν, πόσο μάλλον να τρέξουν. Για το λόγο αυτό προτείνουμε ως καταλληλότερη γυμναστική για τη συντηρητική θεραπεία λιποιδήματος το στατικό ποδήλατο, το ελλειπτικό και την κωπηλατική.
Η συμπτωματική θεραπεία του λιποιδήματος
Δε γνωρίζουμε κατά πόσο ευθύνονται τα αγγεία και τα λεμφαγγεία για το λιποίδημα, ή κατά πόσο το λίπος είναι αυτό που είναι παθολογικό και επηρεάζει τα αγγεία ή αν πρόκειται για συνδυασμό. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες προς το παρόν που ακόμα δεν έχουν επιβεβαιωθεί με ιατρικές μελέτες, οπότε το βέβαιο με το λιποίδημα είναι ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο. Μέχρι να κατανοήσουμε καλύτερα την παθοφυσιολογία και τα ακριβή αίτια του λιποιδήματος, η θεραπεία είναι συμπτωματική, δηλαδή σκοπεύει στη μείωση του παθολογικού ιστού του λίπους και στη μείωση των υγρών που συσσωρεύονται στα άκρα με μεθόδους όπως η λιποαναρρόφηση.
Η εξιδεικευμένη κλινική Lipocenter σας παρέχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε σχετικά με το λιποίδημα και τις θεραπείες του. Ο πλαστικός χειρουργός, Δρ. Πρόδρομος Παπαϊωάννου, βρίσκεται δίπλα σας σε οτιδήποτε χρειαστείτε. Επικοινωνήστε μαζί μας για οποιαδήποτε απορία!
